Lễ hội đô thị Nước Mặn tồn tại hơn 4 thế kỉ ở Bình Định

Như một thông lệ đã tồn tại hơn 400 năm, vào cuối tháng Giêng và đầu tháng 2 theo lịch âm hàng năm, người dân tìm đường về chùa Bà tại xã Phước Quang, huyện Tuy Phước để tham dự Lễ hội đô thị Nước Mặn độc đáo.

1. Thời gian & Địa điểm tổ chức Lễ hội Đô thị Nước Mặn

Chùa Bà Nước Mặn tọa lạc tại thôn An Hòa, xã Phước Quang, huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định. Chùa Bà Nước Mặn là nơi người dân ven biển Tuy Phước thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu.

Lễ hội Đô thị Nước Mặn diễn ra từ ngày 30 tháng giêng đến mồng 3 tháng hai (âm lịch) hàng năm. Hàng ngàn người từ khắp nơi tập trung tại Chùa Bà để tham dự Lễ hội đô thị Nước Mặn (còn gọi là Lễ hội Chùa Bà Nước Mặn). Đây là một sự kiện văn hóa quan trọng, đậm đà nét văn hóa đặc trưng của vùng đất võ – xứ Nẫu. 

2. Nguồn gốc & ý nghĩa Lễ hội Đô thị nước mặn

Hơn 500 năm trước, nhiều người Việt cùng một số cư dân người Hoa đã đi đường biển đến đây để xây dựng cuộc sống mới. Điều này đã dẫn đến việc hình thành các làng như Vĩnh An và Lạc Hòa. Nước Mặn trở thành một thị trấn thương cảng nổi tiếng ở vùng Đàng Trong thời kỳ đó, và thậm chí có tên trong bản đồ hàng hải quốc tế của người Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha.

Từ khoảng năm 1610, cảng thị Nước Mặn đã trở thành một trung tâm thương mại phát triển, thu hút hoạt động mua bán và giao thương của các thương gia đến từ nhiều quốc gia. Do đó, người dân địa phương đã phát triển kỹ năng liên quan đến thuyền bè, duyệt biển và các nghề liên quan đến biển khơi. Về sau, các cộng đồng đã cùng xây dựng Chùa Bà để thờ cúng và cầu nguyện, mong mưa thuận, gió hòa, biển lặng, và cuộc sống yên bình. Chùa Bà trở thành biểu tượng của văn hóa và tôn giáo, thể hiện sự đa dạng và hòa hợp giữa các dân tộc khác nhau trong suốt hàng thế kỷ. 

Lễ hội Nước Mặn, được tổ chức tại chùa Bà, là biểu tượng của sự phồn thịnh của một cảng thị tại khu vực biên giới, đồng thời thể hiện tinh thần hòa hợp giữa văn hóa Việt và Hoa. Lễ hội này đánh dấu thời kỳ phồn thịnh của khu vực biên giới Đại Việt khi mở rộng đến núi Đá Bia (Đèo Cả – Phú Yên). Từ đó, nó tiếp tục tồn tại, phát triển và trải qua những biến động theo nhịp sống của cảng thị này.

3. Điểm đặc sắc của Lễ hội Đô thị nước mặn

Trong suốt thời gian diễn ra lễ hội, không chỉ người dân địa phương thuộc tỉnh Bình Định, mà còn rất nhiều du khách từ các tỉnh lân cận như Đắk Lắk, Gia Lai, Bình Thuận, Quảng Ngãi… đã tới đây để tham dự và thắp hương, cầu nguyện cho một năm mới thịnh vượng và may mắn trong kinh doanh.

Phần tế lễ thể hiện rõ tinh thần hòa hợp giữa tín ngưỡng Việt – Hoa trong cuộc sống tâm linh của cộng đồng Nước Mặn. Cả vị thần của người Việt và người Hoa đều được đưa vào Chùa Bà, nơi mọi người từ xa tới tham dự và cầu nguyện. Sự xuất hiện của thần Thành Hoàng trong tế lễ với ngai thờ riêng cho thấy rằng các vị thần, cho dù thuộc về tín ngưỡng Việt hay Hoa, đều tuân theo quy tắc và sự cai quản của Thành Hoàng, người bảo vệ và quản lý chốn địa phương.

Lễ hội Đô thị Nước Mặn diễn ra với sự trang trọng và đậm chất văn hóa dân tộc địa phương. Bên cạnh các phần lễ, lễ hội cũng đã tổ chức một loạt hoạt động thể thao và các trò chơi dân gian truyền thống, bao gồm thi đấu giao hữu bóng chuyền nam và nữ giữa các xã trong huyện, cùng với các trò chơi như Đập ấm, đi cà kheo, và nhảy bao bố. Những hoạt động này đã thu hút hàng ngàn người dân đến tham gia. Ngoài ra, còn có các trò chơi mang đậm dấu tích người Hoa, như Tục đổ giàn và đốt cây bông, cũng đem lại sự hấp dẫn không kém.

Theo sự biến thiên của tạo hóa và lịch sử, đô thị Nước Mặn hiện nay đã trở thành một vùng đồng bằng ven biển phát triển và phú quý. Cảng thị đã dần di chuyển về thành phố Quy Nhơn ngày nay. Mặc cho điều này, vùng đất Tuy Phước vẫn duy trì nhiều dấu vết văn hóa và giữ lại nhiều giá trị truyền thống, tạo nên một bản sắc riêng trong cuộc sống văn hóa và tâm linh của cư dân địa phương.

Hy vọng rằng qua bài chia sẻ này, các bạn đã có thêm thông tin hữu ích và sâu sắc hơn về văn hóa độc đáo của vùng đất Bình Định.

Thùy Trâm (Rỗng Motorbike)

Bài viết có thể bạn quan tâm: Thuê xe máy Quy Nhơn I Top #11 địa điểm giá rẻ, xe mới, uy tín